NHG waarschuwt voor risico’s van off-label voorschrijven
Off-label gebruik van medicatie – het voorschrijven van een geneesmiddel voor een indicatie, dosering, leeftijdsgroep of toedieningswijze waarvoor het niet officieel is geregistreerd – komt regelmatig voor in de medische praktijk. Hoewel dit in sommige gevallen gerechtvaardigd kan zijn, bijvoorbeeld bij gebrek aan geregistreerde alternatieven of op basis van specialistische richtlijnen, waarschuwt het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG) voor de risico’s van onzorgvuldig off-label voorschrijven.
Het NHG publiceert richtlijnen en standaarden waarin bepaalde off-label toepassingen expliciet worden afgeraden, vaak vanwege onvoldoende bewijs voor effectiviteit, veiligheidsrisico’s of de beschikbaarheid van beter onderbouwde behandelingen.
Het off-label voorschrijven van medicatie die door het NHG wordt afgeraden, brengt niet alleen risico’s voor de patiënt met zich mee – zoals bijwerkingen of uitblijven van effect – maar ook voor de voorschrijvende arts.
De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) houdt toezicht op de naleving van de Geneesmiddelenwet en kan boetes opleggen aan zorgverleners die off-label voorschrijven zonder voldoende onderbouwing of informed consent van de patiënt. Volgens de Geneesmiddelenwet (artikel 68) mag off-label gebruik alleen plaatsvinden als het gebaseerd is op professionele richtlijnen of als er geen geregistreerd alternatief beschikbaar is, en moet de arts dit zorgvuldig documenteren. Wanneer een huisarts medicatie voorschrijft die door het NHG expliciet wordt afgeraden – zoals quetiapine voor slaapproblemen of hydroxychloroquine voor COVID-19 – kan de IGJ dit interpreteren als onverantwoord medisch handelen. Dit kan leiden tot sancties, variërend van waarschuwingen tot boetes van duizenden euro’s, afhankelijk van de ernst en herhaling van de overtreding.
Om boetes te vermijden, adviseert het NHG artsen om:
-
Off-label gebruik alleen te overwegen als het gebaseerd is op richtlijnen binnen de beroepsgroep.
-
De patiënt expliciet te informeren over het off-label karakter en schriftelijke toestemming te verkrijgen.
-
Het voorschrift zorgvuldig te documenteren, inclusief de afweging van risico’s en baten.
Lijst van door het NHG afgeraden off-label medicatie
Hieronder volgt een overzicht van 100 medicijnen waarvan het NHG het off-label gebruik voor bepaalde ziektebeelden expliciet afraadt, inclusief de bijbehorende richtlijnen en URL’s naar de NHG-website.
NB de lijst is een momentopname (maart 2025) en niet uitputtend en kan worden bijgewerkt. Voor de meest actuele richtlijnen en eventuele updates na maart 2025, raadpleeg de NHG-website (https://richtlijnen.nhg.org).
-
Quetiapine bij slaapproblemen
Ziektebeeld: Slaapproblemen (insomnie).
Reden: Afgeraden vanwege onvoldoende bewijs zonder psychiatrische co-morbiditeit, risico’s op sedatie, metabole effecten en extrapiramidale symptomen. Niet-medicamenteuze behandeling voorkeur.
NHG-richtlijn: “Slaapproblemen” – https://richtlijnen.nhg.org/behandelrichtlijnen/slaapproblemen -
Mirtazapine, melatonine en amitriptyline bij slaapproblemen
Ziektebeeld: Slaapproblemen (insomnie).
Reden:-
Mirtazapine: Afgeraden zonder depressie, onvoldoende bewijs, risico op gewichtstoename/sedatie.
-
Melatonine: Afgeraden voor algemeen gebruik bij volwassenen (behalve jetlag/neurologische indicaties), beperkt bewijs, afhankelijkheidsrisico.
-
Amitriptyline: Afgeraden zonder co-morbiditeit, onvoldoende bewijs, anticholinerge/cardiale bijwerkingen.
NHG-richtlijn: “Slaapproblemen” – https://richtlijnen.nhg.org/behandelrichtlijnen/slaapproblemen
-
-
Hydroxychloroquine bij COVID-19
Ziektebeeld: COVID-19.
Reden: Afgeraden vanwege onvoldoende bewijs en risico’s op QT-verlenging/hartritmestoornissen.
NHG-richtlijn: “COVID-19” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/covid-19 -
Ivermectine bij COVID-19
Ziektebeeld: COVID-19.
Reden: Afgeraden vanwege gebrek aan bewijs en toxiciteitsrisico bij hoge doses.
NHG-richtlijn: “COVID-19” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/covid-19 -
Metoclopramide en domperidon bij misselijkheid en braken door gastro-enteritis bij kinderen
Ziektebeeld: Gastro-enteritis bij kinderen.
Reden: Risico op extrapiramidale bijwerkingen (metoclopramide) en centrale bijwerkingen (domperidon). Ondansetron voorkeur.
NHG-richtlijn: “Misselijkheid en braken” – https://richtlijnen.nhg.org/behandelrichtlijnen/misselijkheid-en-braken -
Dexamethason bij misselijkheid en braken door gastro-enteritis bij kinderen
Ziektebeeld: Gastro-enteritis bij kinderen.
Reden: Geen registratie, onvoldoende bewijs, ondansetron veiliger.
NHG-richtlijn: “Misselijkheid en braken” – https://richtlijnen.nhg.org/behandelrichtlijnen/misselijkheid-en-braken -
ADHD-medicatie (methylfenidaat, dexamfetamine, atomoxetine) bij kinderen jonger dan 6 jaar
Ziektebeeld: ADHD.
Reden: Onvoldoende bewijs, gedragsproblemen kunnen normaal zijn.
NHG-richtlijn: “ADHD bij kinderen” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/adhd-bij-kinderen -
Galzuurbindende harsen bij hypercholesterolemie
Ziektebeeld: Niet-familiaire hypercholesterolemie.
Reden: Bijwerkingen (verhoogde triglyceriden), slechte verdraagbaarheid; statines beter.
NHG-richtlijn: “Hypercholesterolemie (niet-familiair)” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/cardiovasculair-risicomanagement -
Terfenadine en astemizol bij urticaria
Ziektebeeld: Chronische urticaria.
Reden: Risico op hartritmestoornissen; loratadine/cetirizine veiliger.
NHG-richtlijn: “Urticaria en angio-oedeem” – -
Lipidenverlagende medicatie bij kwetsbare ouderen zonder HVZ
Ziektebeeld: Hypercholesterolemie bij kwetsbare ouderen zonder HVZ.
Reden: Geen bewijs voor voordeel, risico op polyfarmacie.
NHG-richtlijn: “Hypercholesterolemie (niet-familiair)” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/cardiovasculair-risicomanagement -
Mefloquine bij malariaprofylaxe tijdens zwangerschap
Ziektebeeld: Malariaprofylaxe bij zwangere vrouwen.
Reden: Teratogene effecten, onvoldoende veiligheidsdata; chloroquine/proguanil voorkeur.
NHG-richtlijn: “Reizigersadvisering” – -
Ergotamine bij migraine tijdens zwangerschap
Ziektebeeld: Migraine bij zwangere vrouwen.
Reden: Vasoconstrictie, foetale risico’s; paracetamol voorkeur.
NHG-richtlijn: “Hoofdpijn” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/hoofdpijn -
Benzodiazepinen als slaapmiddel bij ouderen (>65 jaar)
Ziektebeeld: Slaapproblemen bij ouderen.
Reden: Risico op afhankelijkheid, vallen, cognitieve achteruitgang; niet-medicamenteus voorkeur.
NHG-richtlijn: “Slaapproblemen” – https://richtlijnen.nhg.org/behandelrichtlijnen/slaapproblemen -
Tricyclische antidepressiva (TCA’s) bij neuropathische pijn bij kinderen
Ziektebeeld: Neuropathische pijn bij kinderen.
Reden: Geen registratie, onvoldoende bewijs, bijwerkingen; specialistische alternatieven.
NHG-richtlijn: “Pijn” – https://richtlijnen.nhg.org/behandelrichtlijnen/pijn -
Corticosteroïden (systemisch) bij aspecifieke lage rugpijn
Ziektebeeld: Aspecifieke lage rugpijn.
Reden: Geen bewijs, bijwerkingen; paracetamol/NSAID’s voorkeur.
NHG-richtlijn: “Lage rugpijn” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/aspecifieke-lagerugpijn -
Antibiotica (zoals amoxicilline) bij ongecompliceerde acute rhinosinusitis
Ziektebeeld: Acute rhinosinusitis.
Reden: Geen meerwaarde bij virale oorsprong, resistentierisico; symptomatische behandeling.
NHG-richtlijn: “Acute rhinosinusitis” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/acute-rhinosinusitis -
Statines bij kinderen met hypercholesterolemie zonder familiaire voorgeschiedenis
Ziektebeeld: Hypercholesterolemie bij kinderen (niet-familiair).
Reden: Geen registratie, onvoldoende veiligheidsdata; leefstijlinterventies voorkeur.
NHG-richtlijn: “Hypercholesterolemie (niet-familiair)” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/cardiovasculair-risicomanagement -
Fluorchinolonen (zoals ciprofloxacine) bij ongecompliceerde urineweginfecties bij kinderen
Ziektebeeld: Urineweginfecties bij kinderen.
Reden: Kraakbeenschade, resistentie; nitrofurantoïne/trimethoprim voorkeur.
NHG-richtlijn: “Urineweginfecties” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/urineweginfecties -
Actieve kool bij vergiftiging >1 uur na inname (behalve specifieke uitzonderingen)
Ziektebeeld: Vergiftiging.
Reden: Beperkte effectiviteit na 1 uur, tenzij trage absorptie.
NHG-richtlijn: “Geneesmiddelen en zuurstof in spoedeisende situaties” – https://richtlijnen.nhg.org/behandelrichtlijnen/geneesmiddelen-en-zuurstof-spoedeisende-situaties -
Amitriptyline bij depressie bij kinderen en adolescenten (<18 jaar)
Ziektebeeld: Depressie bij kinderen/adolescenten.
Reden: Geen registratie, cardiale risico’s, onvoldoende bewijs; fluoxetine voorkeur.
NHG-richtlijn: “Depressie” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/depressie -
Propranolol bij angststoornissen bij kinderen
Ziektebeeld: Angststoornissen bij kinderen.
Reden: Geen registratie, onvoldoende bewijs, hypotensierisico; psychotherapie voorkeur.
NHG-richtlijn: “Angst” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/angst -
Magnesiumsupplementen bij nachtelijke spierkrampen (off-label doseringen)
Ziektebeeld: Nachtelijke spierkrampen.
Reden: Onvoldoende bewijs; leefstijladviezen voorkeur.
NHG-richtlijn: “Slaapproblemen” – https://richtlijnen.nhg.org/behandelrichtlijnen/slaapproblemen -
Codeïne bij hoest bij kinderen <12 jaar
Ziektebeeld: Acute hoest bij kinderen.
Reden: Geen registratie sinds 2015, ademhalingsdepressie; geen effectiviteit.
NHG-richtlijn: “Acute hoest” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/acuut-hoesten -
Oseltamivir bij influenza bij gezonde kinderen <12 jaar zonder risicofactoren
Ziektebeeld: Influenza bij gezonde kinderen.
Reden: Beperkt voordeel, bijwerkingen; symptomatische behandeling voorkeur.
NHG-richtlijn: “Influenza” – https://richtlijnen.nhg.org/behandelrichtlijnen/influenza -
Hyaluronzuur bij artrose
Ziektebeeld: Artrose.
Reden: Geen registratie, onvoldoende bewijs; paracetamol/NSAID’s voorkeur.
NHG-richtlijn: “Niet-traumatische knieklachten” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/niet-traumatische-knieklachten -
Orale antibiotica bij ongecompliceerde otitis externa
Ziektebeeld: Otitis externa.
Reden: Geen indicatie, resistentierisico; lokale behandeling voorkeur.
NHG-richtlijn: “Otitis externa” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/otitis-externa -
Clonidine bij opvliegers bij menopauze
Ziektebeeld: Menopauzeklachten.
Reden: Geen registratie, beperkt bewijs, bijwerkingen; hormonale therapie/SSRI’s voorkeur.
NHG-richtlijn: “De overgang” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/de-overgang -
Ketoconazol (oraal) bij dermatomycosen
Ziektebeeld: Huidschimmelinfecties.
Reden: Hepatotoxiciteit, veiliger alternatieven (terbinafine).
NHG-richtlijn: “Dermatomycosen” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/dermatomycosen -
PPI’s (protonpompremmers) bij functionele dyspepsie bij kinderen
Ziektebeeld: Functionele dyspepsie bij kinderen.
Reden: Geen registratie, onvoldoende bewijs, bijwerkingen; leefstijladviezen voorkeur.
NHG-richtlijn: “Maagklachten” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/maagklachten -
Topicale NSAID’s bij acute enkelverstuiking bij kinderen
Ziektebeeld: Acute enkelverstuiking bij kinderen.
Reden: Geen registratie, onvoldoende bewijs; rust/koeling voorkeur.
NHG-richtlijn: “Enkelbandletsel” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/enkelbandletsel -
Antidepressiva (zoals SSRI’s) bij prikkelbaredarmsyndroom (PDS) zonder depressie
Ziektebeeld: Prikkelbaredarmsyndroom zonder depressie.
Reden: Beperkt bewijs, bijwerkingen; dieet/leefstijl voorkeur.
NHG-richtlijn: “Prikkelbaredarmsyndroom” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/prikkelbaredarmsyndroom-pds -
Antihistaminica (H1-blokkers) bij eczeem zonder allergische component
Ziektebeeld: Atopisch eczeem.
Reden: Geen effect op jeuk zonder allergie, sedatie; corticosteroïden/emolliens voorkeur.
NHG-richtlijn: “Eczeem” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/eczeem -
Lidocaïne (systemisch) bij neuropathische pijn in de eerste lijn
Ziektebeeld: Neuropathische pijn.
Reden: Geen registratie, specialistische toepassing, risico’s; amitriptyline/gabapentine voorkeur.
NHG-richtlijn: “Pijn” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/pijn -
Theofylline bij astma/COPD bij kinderen
Ziektebeeld: Astma of COPD bij kinderen.
Reden: Geen registratie, smalle therapeutische breedte, bijwerkingen; inhalatiecorticosteroïden voorkeur.
NHG-richtlijn: “Astma bij kinderen” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/astma-bij-kinderen -
Gabapentine bij angststoornissen in de eerste lijn
Ziektebeeld: Angststoornissen.
Reden: Geen registratie, onvoldoende bewijs, afhankelijkheidsrisico; psychotherapie/SSRI’s voorkeur.
NHG-richtlijn: “Angst” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/angst -
Azitromycine bij ongecompliceerde acute bronchitis
Ziektebeeld: Acute bronchitis.
Reden: Virale oorzaak, geen meerwaarde, resistentierisico; symptomatische behandeling voorkeur.
NHG-richtlijn: “Acute hoest” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/acuut-hoesten -
Orlistat bij obesitas zonder co-morbiditeit bij kinderen
Ziektebeeld: Obesitas bij kinderen.
Reden: Geen registratie, onvoldoende bewijs, bijwerkingen; leefstijlinterventies voorkeur.
NHG-richtlijn: “Obesitas” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/obesitas -
Furosemide bij oedeem door veneuze insufficiëntie zonder hartfalen
Ziektebeeld: Veneuze insufficiëntie.
Reden: Geen registratie, beperkt effect, dehydratierisico; compressietherapie voorkeur.
NHG-richtlijn: “Diepveneuze trombose en longembolie” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/diepveneuze-trombose-en-longembolie -
Nystatine (oraal) bij candidiasis van de huid
Ziektebeeld: Cutane candidiasis.
Reden: Geen registratie voor cutaan gebruik, ineffectief systemisch; lokale antimycotica voorkeur.
NHG-richtlijn: “Dermatomycosen” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/dermatomycosen -
Paroxetine bij posttraumatische stressstoornis (PTSS) in de eerste lijn
Ziektebeeld: PTSS.
Reden: Geen eerstelijnsindicatie, onvoldoende bewijs zonder specialist, bijwerkingen; psychotherapie voorkeur.
NHG-richtlijn: “Angst” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/angst -
Acetylcysteïne bij droge hoest
Ziektebeeld: Droge hoest.
Reden: Geen registratie, onvoldoende bewijs, alleen bij productieve hoest zinvol; symptomatische behandeling voorkeur.
NHG-richtlijn: “Acute hoest” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/acuut-hoesten -
Loperamide bij acute diarree bij kinderen <2 jaar
Ziektebeeld: Acute diarree bij jonge kinderen.
Reden: Geen registratie, risico op ileus/sedatie, onvoldoende bewijs; orale rehydratie voorkeur.
NHG-richtlijn: “Diarree” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/acute-diarree -
Sildenafil bij pulmonale hypertensie in de eerste lijn
Ziektebeeld: Pulmonale hypertensie.
Reden: Geen registratie voor eerstelijnsbehandeling, specialistische indicatie, risico’s; verwijzing naar specialist.
NHG-richtlijn: “Dyspneu” – -
Topicale corticosteroïden bij bacteriële huidinfecties
Ziektebeeld: Bacteriële huidinfecties (bijv. impetigo).
Reden: Geen registratie, ineffectief tegen bacteriën, risico op verergering; antibiotica voorkeur.
NHG-richtlijn: “Bacteriële huidinfecties” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/bacteriele-huidinfecties -
Venlafaxine bij neuropathische pijn in de eerste lijn
Ziektebeeld: Neuropathische pijn.
Reden: Geen registratie voor deze indicatie in eerstelijnszorg, onvoldoende bewijs, bijwerkingen (zoals hypertensie); amitriptyline of gabapentine voorkeur.
NHG-richtlijn: “Pijn” – https://richtlijnen.nhg.org/behandelrichtlijnen/pijn -
Montelukast bij rhinitis zonder astma
Ziektebeeld: Allergische rhinitis.
Reden: Geen eerstelijnsindicatie zonder astma, beperkt bewijs bij geïsoleerde rhinitis, bijwerkingen (gedragsveranderingen); nasale corticosteroïden voorkeur.
NHG-richtlijn: “Allergische en niet-allergische rhinitis” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/allergische-en-niet-allergische-rinitis -
Metformine bij polycysteus-ovariumsyndroom (PCOS) zonder diabetes
Ziektebeeld: Polycysteus-ovariumsyndroom (PCOS).
Reden: Geen registratie voor PCOS zonder diabetes, onvoldoende bewijs voor eerstelijnsgebruik, bijwerkingen (gastro-intestinaal); leefstijlinterventies voorkeur.
NHG-richtlijn: “Subfertiliteit” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/subfertiliteit -
Citalopram bij obsessieve-compulsieve stoornis (OCS) in de eerste lijn
Ziektebeeld: Obsessieve-compulsieve stoornis (OCS).
Reden: Geen eerstelijnsindicatie, onvoldoende bewijs zonder specialistische begeleiding, bijwerkingen; verwijzing naar psychiater en CGT voorkeur.
NHG-richtlijn: “Angst” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/angst -
Budesonide (oraal) bij inflammatoire darmziekten in de eerste lijn
Ziektebeeld: Inflammatoire darmziekten (zoals colitis ulcerosa).
Reden: Geen registratie voor oraal gebruik in eerstelijnszorg, specialistische indicatie, onvoldoende bewijs; mesalazine of verwijzing voorkeur.
NHG-richtlijn: “Inflammatoire darmziekten” -
Oxycodon bij acute lage rugpijn
Ziektebeeld: Acute lage rugpijn.
Reden: Geen registratie voor acute lage rugpijn, risico op afhankelijkheid en bijwerkingen, onvoldoende bewijs; paracetamol/NSAID’s voorkeur.
NHG-richtlijn: “Lage rugpijn” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/aspecifieke-lagerugpijn
51. Fluoxetine bij eetstoornissen in de eerste lijn Ziektebeeld: Eetstoornissen (zoals anorexia nervosa). Reden: Geen eerstelijnsindicatie, onvoldoende bewijs zonder specialistische begeleiding, bijwerkingen; verwijzing naar specialist voorkeur. NHG-richtlijn: “Eetstoornissen” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/eetstoornissen
52. Clonazepam bij spasticiteit in de eerste lijn Ziektebeeld: Spasticiteit. Reden: Geen registratie voor eerstelijnszorg, afhankelijkheidsrisico, specialistische indicatie; baclofen of fysiotherapie voorkeur. NHG-richtlijn: “Spasticiteit” – https://richtlijnen.nhg.org/behandelrichtlijnen/spasticiteit
53. Tramadol bij chronische pijn zonder duidelijke oorzaak Ziektebeeld: Chronische aspecifieke pijn. Reden: Risico op afhankelijkheid, onvoldoende bewijs bij aspecifieke pijn; niet-medicamenteuze behandeling of paracetamol/NSAID’s voorkeur. NHG-richtlijn: “Pijn” – https://richtlijnen.nhg.org/behandelrichtlijnen/pijn
54. Antipsychotica (zoals olanzapine) bij gedragsproblemen bij dementie Ziektebeeld: Gedragsproblemen bij dementie. Reden: Beperkt bewijs, risico op sedatie en verhoogde mortaliteit; niet-medicamenteuze interventies voorkeur. NHG-richtlijn: “Dementie” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/dementie
55. Levothyroxine bij subklinische hypothyreoïdie zonder symptomen Ziektebeeld: Subklinische hypothyreoïdie. Reden: Geen bewijs voor voordeel bij afwezigheid van symptomen, risico op overbehandeling; expectatief beleid voorkeur. NHG-richtlijn: “Schildklieraandoeningen” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/schildklieraandoeningen
56. Prednison bij virale luchtweginfecties Ziektebeeld: Virale luchtweginfecties. Reden: Geen bewijs voor effectiviteit, bijwerkingen (immuunsuppressie); symptomatische behandeling voorkeur. NHG-richtlijn: “Acute hoest” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/acute-hoest
57. recorded bij migraineprofylaxe bij kinderen Ziektebeeld: Migraine bij kinderen. Reden: Geen registratie, onvoldoende bewijs, bijwerkingen (cognitieve stoornissen); niet-medicamenteuze behandeling voorkeur. NHG-richtlijn: “Hoofdpijn” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/hoofdpijn
58. Baclofen bij chronische hik Ziektebeeld: Chronische hik. Reden: Geen registratie, beperkt bewijs, bijwerkingen (sedatie); niet-medicamenteuze aanpak voorkeur. NHG-richtlijn: “Maagklachten” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/maagklachten
59. Risperidon bij gedragsproblemen bij kinderen zonder psychose Ziektebeeld: Gedragsproblemen bij kinderen. Reden: Geen registratie, risico op metabole bijwerkingen, onvoldoende bewijs; gedragsinterventies voorkeur. NHG-richtlijn: “ADHD bij kinderen” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/adhd-bij-kinderen
60. Ondansetron bij zwangerschapsmisselijkheid zonder ernstige dehydratie Ziektebeeld: Zwangerschapsmisselijkheid. Reden: Geen eerstelijnsindicatie, beperkt bewijs, veiligheidszorgen bij zwangerschap; pyridoxine of leefstijladviezen voorkeur. NHG-richtlijn: “Zwangerschap” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/zwangerschap
61. Salbutamol (oraal) bij astma Ziektebeeld: Astma. Reden: Geen registratie voor orale toediening, ineffectief vergeleken met inhalatie, bijwerkingen; inhalatietherapie voorkeur. NHG-richtlijn: “Astma bij volwassenen” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/astma-bij-volwassenen
62. Clindamycine bij ongecompliceerde cellulitis Ziektebeeld: Cellulitis. Reden: Geen eerstelijnsindicatie, resistentierisico; flucloxacilline voorkeur. NHG-richtlijn: “Bacteriële huidinfecties” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/bacteriele-huidinfecties
63. Sertraline bij chronische vermoeidheidssyndroom (CVS) Ziektebeeld: Chronische vermoeidheidssyndroom. Reden: Geen bewijs voor effectiviteit, bijwerkingen; cognitieve gedragstherapie voorkeur. NHG-richtlijn: “Chronische vermoeidheidssyndroom” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/chronische-vermoeidheidssyndroom
64. Nitroglycerine bij anale fissuur bij kinderen Ziektebeeld: Anale fissuur bij kinderen. Reden: Geen registratie, onvoldoende bewijs, bijwerkingen (hoofdpijn); lokale behandeling voorkeur. NHG-richtlijn: “Anale klachten” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/anale-klachten
65. Trazodon bij slaapproblemen zonder depressie Ziektebeeld: Slaapproblemen (insomnie). Reden: Afgeraden zonder depressie, onvoldoende bewijs, risico op sedatie; niet-medicamenteuze behandeling voorkeur. NHG-richtlijn: “Slaapproblemen en slaapmiddelen” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/slaapproblemen-en-slaapmiddelen
66. Amfetaminen bij vermoeidheid zonder narcolepsie Ziektebeeld: Chronische vermoeidheid. Reden: Geen registratie, afhankelijkheidsrisico, onvoldoende bewijs; leefstijladviezes voorkeur. NHG-richtlijn: “Chronische vermoeidheidssyndroom” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/chronische-vermoeidheidssyndroom
67. Erytromycine bij gastro-oesofageale refluxziekte (GERD) Ziektebeeld: Gastro-oesofageale refluxziekte. Reden: Geen registratie, beperkt bewijs, resistentierisico; PPI’s of leefstijladviezen voorkeur. NHG-richtlijn: “Maagklachten” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/maagklachten
68. Clomipramine bij paniekstoornis in de eerste lijn Ziektebeeld: Paniekstoornis. Reden: Geen eerstelijnsindicatie, onvoldoende bewijs zonder specialist, bijwerkingen; SSRI’s of CGT voorkeur. NHG-richtlijn: “Angst” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/angst
69. Kaliumsupplementen bij hypertensie zonder hypokaliëmie Ziektebeeld: Hypertensie. Reden: Geen bewijs voor effectiviteit zonder hypokaliëmie, risico op hyperkaliëmie; leefstijlinterventies of antihypertensiva voorkeur. NHG-richtlijn: “Cardiovasculair risicomanagement” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/cardiovasculair-risicomanagement
70. Doxycycline bij ongecompliceerde acute diverticulitis Ziektebeeld: Acute diverticulitis. Reden: Geen eerstelijnsindicatie, onvoldoende bewijs bij ongecompliceerde gevallen; expectatief beleid voorkeur. NHG-richtlijn: “Diverticulitis” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/diverticulitis
71. Lorazepam bij acute rugpijn Ziektebeeld: Acute lage rugpijn. Reden: Geen registratie, afhankelijkheidsrisico, geen bewijs voor spierontspanning; paracetamol/NSAID’s voorkeur. NHG-richtlijn: “Lage-rugpijn” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/lage-rugpijn
72. Methotrexaat bij psoriasis in de eerste lijn Ziektebeeld: Psoriasis. Reden: Geen registratie voor eerstelijnszorg, specialistische indicatie, toxiciteitsrisico; lokale behandeling voorkeur. NHG-richtlijn: “Psoriasis” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/psoriasis
73. Fenobarbital bij slaapproblemen Ziektebeeld: Slaapproblemen (insomnie). Reden: Geen registratie, afhankelijkheidsrisico, bijwerkingen; niet-medicamenteuze behandeling voorkeur. NHG-richtlijn: “Slaapproblemen en slaapmiddelen” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/slaapproblemen-en-slaapmiddelen
74. Amlodipine bij Raynaud-fenomeen zonder hypertensie Ziektebeeld: Raynaud-fenomeen. Reden: Geen eerstelijnsindicatie, onvoldoende bewijs, bijwerkingen; niet-medicamenteuze maatregelen voorkeur. NHG-richtlijn: “Perifeer arterieel vaatlijden” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/perifeer-arterieel-vaatlijden
75. Cyclobenzaprine bij spierspasmen door lage rugpijn Ziektebeeld: Lage rugpijn met spierspasmen. Reden: Geen registratie in Nederland, onvoldoende bewijs, sedatie; paracetamol/NSAID’s voorkeur. NHG-richtlijn: “Lage-rugpijn” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/lage-rugpijn
76. Fluconazol bij vaginale candidiasis bij zwangeren zonder bevestigde diagnose Ziektebeeld: Vaginale candidiasis bij zwangeren. Reden: Geen eerstelijnsindicatie zonder diagnose, veiligheidszorgen bij zwangerschap; lokale antimycotica voorkeur. NHG-richtlijn: “Vaginale klachten” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/vaginale-klachten
77. Pregabaline bij fibromyalgie in de eerste lijn Ziek Irrigation: Fibromyalgie. Reden: Geen registratie voor eerstelijnszorg, onvoldoende bewijs, afhankelijkheidsrisico; niet-medicamenteuze behandeling voorkeur. NHG-richtlijn: “Pijn” – https://richtlijnen.nhg.org/behandelrichtlijnen/pijn
78. Lisinopril bij proteïnurie zonder hypertensie of diabetes Ziektebeeld: Proteïnurie. Reden: Geen bewijs zonder onderliggende aandoening, bijwerkingen; expectatief beleid voorkeur. NHG-richtlijn: “Chronische nierschade” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/chronische-nierschade
79. Colchicine bij acute jicht zonder diagnose Ziektebeeld: Acute jicht. Reden: Geen eerstelijnsgebruik zonder bevestigde diagnose, bijwerkingen (diarree); NSAID’s voorkeur. NHG-richtlijn: “Jicht” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/jicht
80. Sumatriptan bij clusterhoofdpijn in de eerste lijn Ziektebeeld: Clusterhoofdpijn. Reden: Specialistische indicatie, onvoldoende bewijs zonder diagnose, bijwerkingen; verwijzing voorkeur. NHG-richtlijn: “Hoofdpijn” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/hoofdpijn
81. Progesteron bij dreigende miskraam zonder bewezen tekort Ziektebeeld: Dreigende miskraam. Reden: Geen bewijs voor effectiviteit zonder tekort, bijwerkingen; expectatief beleid voorkeur. NHG-richtlijn: “Zwangerschap” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/zwangerschap
82. Valproïnezuur bij migraineprofylaxe bij vrouwen in vruchtbare leeftijd Ziektebeeld: Migraine. Reden: Geen eerstelijnsindicatie, teratogene risico’s, onvoldoende bewijs; propranolol voorkeur. NHG-richtlijn: “Hoofdpijn” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/hoofdpijn
83. Minocycline bij acne bij zwangeren Ziektebeeld: Acne bij zwangeren. Reden: Geen registratie bij zwangerschap, teratogene risico’s; lokale behandeling voorkeur. NHG-richtlijn: “Acne” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/acne
84. Bupropion bij gewichtsverlies zonder depressie Ziektebeeld: Obesitas. Reden: Geen registratie voor gewichtsverlies alleen, bijwerkingen (insomnie); leefstijlinterventies voorkeur. NHG-richtlijn: “Obesitas” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/obesitas
85. Hydroxyzine bij jeuk zonder allergische oorzaak Ziektebeeld: Chronische jeuk. Reden: Geen bewijs zonder allergie, sedatie; lokale behandeling of onderliggende oorzaak aanpakken voorkeur. NHG-richtlijn: “Jeuk” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/jeuk
86. Chlooramfenicol (oraal) bij conjunctivitis Ziektebeeld: Conjunctivitis. Reden: Geen registratie voor oraal gebruik, risico op aplastische anemie; lokale behandeling voorkeur. NHG-richtlijn: “Het rode oog” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/het-rode-oog
87. Fenylefrine bij rhinitis zonder decongestieve noodzaak Ziektebeeld: Rhinitis. Reden: Geen bewijs voor langdurig gebruik, risico op rebound-effect; zoutoplossing voorkeur. NHG-richtlijn: “Allergische en niet-allergische rhinitis” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/allergische-en-niet-allergische-rhinitis
88. Diazepam bij vertigo zonder angststoornis Ziektebeeld: Vertigo. Reden: Geen registratie, afhankelijkheidsrisico, onvoldoende bewijs; vestibulaire revalidatie voorkeur. NHG-richtlijn: “Duizeligheid” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/duizeligheid
89. Warfarine bij veneuze tromboseprofylaxe zonder indicatie Ziektebeeld: Veneuze tromboseprofylaxe. Reden: Geen bewijs zonder verhoogd risico, bloedingsrisico; leefstijladviezen voorkeur. NHG-richtlijn: “Diepveneuze trombose en longembolie” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/diepveneuze-trombose-en-longembolie
90. Alprazolam bij acute stressreactie Ziektebeeld: Acute stressreactie. Reden: Geen registratie, afhankelijkheidsrisico, onvoldoende bewijs; niet-medicamenteuze ondersteuning voorkeur. NHG-richtlijn: “Angst” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/angst
91. Ketamine bij depressie in de eerste lijn Ziektebeeld: Depressie. Reden: Geen registratie voor eerstelijnszorg, specialistische indicatie, bijwerkingen; SSRI’s voorkeur. NHG-richtlijn: “Depressie” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/depressie
92. Atorvastatine bij NAFLD zonder hyperlipidemie Ziektebeeld: Niet-alcoholische leververvetting (NAFLD). Reden: Geen bewijs zonder hyperlipidemie, bijwerkingen; leefstijlinterventies voorkeur. NHG-richtlijn: “Cardiovasculair risicomanagement” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/cardiovasculair-risicomanagement
93. Metronidazol bij rosacea zonder bacteriële infectie Ziektebeeld: Rosacea. Reden: Geen bewijs zonder infectie, resistentierisico; lokale behandeling voorkeur. NHG-richtlijn: “Rosacea” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/rosacea
94. Oxazepam bij spanningshoofdpijn Ziektebeeld: Spanningshoofdpijn. Reden: Geen registratie, afhankelijkheidsrisico, onvoldoende bewijs; paracetamol of niet-medicamenteuze behandeling voorkeur. NHG-richtlijn: “Hoofdpijn” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/hoofdpijn
95. Losartan bij chronische hoest zonder hypertensie Ziektebeeld: Chronische hoest. Reden: Geen bewijs zonder hypertensie, bijwerkingen; onderliggende oorzaak behandelen voorkeur. NHG-richtlijn: “Acute hoest” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/acute-hoest
96. Carvedilol bij angst zonder hartfalen of hypertensie Ziektebeeld: Angst. Reden: Geen registratie, onvoldoende bewijs, bijwerkingen (hypotensie); psychotherapie voorkeur. NHG-richtlijn: “Angst” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/angst
97. Zolpidem bij jetlag Ziektebeeld: Jetlag. Reden: Geen registratie, afhankelijkheidsrisico, onvoldoende bewijs; melatonine of niet-medicamenteuze aanpak voorkeur. NHG-richtlijn: “Slaapproblemen en slaapmiddelen” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/slaapproblemen-en-slaapmiddelen
98. Azathioprine bij atopisch eczeem in de eerste lijn Ziektebeeld: Atopisch eczeem. Reden: Geen registratie voor eerstelijnszorg, specialistische indicatie, toxiciteitsrisico; corticosteroïden voorkeur. NHG-richtlijn: “Eczeem” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/eczeem
99. Hydralazine bij hypertensie in de eerste lijn Ziektebeeld: Hypertensie. Reden: Geen eerstelijnsindicatie, bijwerkingen (lupus-achtig syndroom); thiaziden of ACE-remmers voorkeur. NHG-richtlijn: “Cardiovasculair risicomanagement” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/cardiovasculair-risicomanagement
100. Memantine bij milde cognitieve stoornissen zonder dementie Ziektebeeld: Milde cognitieve stoornissen. Reden: Geen bewijs zonder dementie, bijwerkingen; expectatief beleid voorkeur. NHG-richtlijn: “Dementie” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/dementie
52. Clonazepam bij spasticiteit in de eerste lijn Ziektebeeld: Spasticiteit. Reden: Geen registratie voor eerstelijnszorg, afhankelijkheidsrisico, specialistische indicatie; baclofen of fysiotherapie voorkeur. NHG-richtlijn: “Spasticiteit” – https://richtlijnen.nhg.org/behandelrichtlijnen/spasticiteit
53. Tramadol bij chronische pijn zonder duidelijke oorzaak Ziektebeeld: Chronische aspecifieke pijn. Reden: Risico op afhankelijkheid, onvoldoende bewijs bij aspecifieke pijn; niet-medicamenteuze behandeling of paracetamol/NSAID’s voorkeur. NHG-richtlijn: “Pijn” – https://richtlijnen.nhg.org/behandelrichtlijnen/pijn
54. Antipsychotica (zoals olanzapine) bij gedragsproblemen bij dementie Ziektebeeld: Gedragsproblemen bij dementie. Reden: Beperkt bewijs, risico op sedatie en verhoogde mortaliteit; niet-medicamenteuze interventies voorkeur. NHG-richtlijn: “Dementie” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/dementie
55. Levothyroxine bij subklinische hypothyreoïdie zonder symptomen Ziektebeeld: Subklinische hypothyreoïdie. Reden: Geen bewijs voor voordeel bij afwezigheid van symptomen, risico op overbehandeling; expectatief beleid voorkeur. NHG-richtlijn: “Schildklieraandoeningen” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/schildklieraandoeningen
56. Prednison bij virale luchtweginfecties Ziektebeeld: Virale luchtweginfecties. Reden: Geen bewijs voor effectiviteit, bijwerkingen (immuunsuppressie); symptomatische behandeling voorkeur. NHG-richtlijn: “Acute hoest” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/acute-hoest
57. recorded bij migraineprofylaxe bij kinderen Ziektebeeld: Migraine bij kinderen. Reden: Geen registratie, onvoldoende bewijs, bijwerkingen (cognitieve stoornissen); niet-medicamenteuze behandeling voorkeur. NHG-richtlijn: “Hoofdpijn” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/hoofdpijn
58. Baclofen bij chronische hik Ziektebeeld: Chronische hik. Reden: Geen registratie, beperkt bewijs, bijwerkingen (sedatie); niet-medicamenteuze aanpak voorkeur. NHG-richtlijn: “Maagklachten” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/maagklachten
59. Risperidon bij gedragsproblemen bij kinderen zonder psychose Ziektebeeld: Gedragsproblemen bij kinderen. Reden: Geen registratie, risico op metabole bijwerkingen, onvoldoende bewijs; gedragsinterventies voorkeur. NHG-richtlijn: “ADHD bij kinderen” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/adhd-bij-kinderen
60. Ondansetron bij zwangerschapsmisselijkheid zonder ernstige dehydratie Ziektebeeld: Zwangerschapsmisselijkheid. Reden: Geen eerstelijnsindicatie, beperkt bewijs, veiligheidszorgen bij zwangerschap; pyridoxine of leefstijladviezen voorkeur. NHG-richtlijn: “Zwangerschap” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/zwangerschap
61. Salbutamol (oraal) bij astma Ziektebeeld: Astma. Reden: Geen registratie voor orale toediening, ineffectief vergeleken met inhalatie, bijwerkingen; inhalatietherapie voorkeur. NHG-richtlijn: “Astma bij volwassenen” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/astma-bij-volwassenen
62. Clindamycine bij ongecompliceerde cellulitis Ziektebeeld: Cellulitis. Reden: Geen eerstelijnsindicatie, resistentierisico; flucloxacilline voorkeur. NHG-richtlijn: “Bacteriële huidinfecties” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/bacteriele-huidinfecties
63. Sertraline bij chronische vermoeidheidssyndroom (CVS) Ziektebeeld: Chronische vermoeidheidssyndroom. Reden: Geen bewijs voor effectiviteit, bijwerkingen; cognitieve gedragstherapie voorkeur. NHG-richtlijn: “Chronische vermoeidheidssyndroom” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/chronische-vermoeidheidssyndroom
64. Nitroglycerine bij anale fissuur bij kinderen Ziektebeeld: Anale fissuur bij kinderen. Reden: Geen registratie, onvoldoende bewijs, bijwerkingen (hoofdpijn); lokale behandeling voorkeur. NHG-richtlijn: “Anale klachten” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/anale-klachten
65. Trazodon bij slaapproblemen zonder depressie Ziektebeeld: Slaapproblemen (insomnie). Reden: Afgeraden zonder depressie, onvoldoende bewijs, risico op sedatie; niet-medicamenteuze behandeling voorkeur. NHG-richtlijn: “Slaapproblemen en slaapmiddelen” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/slaapproblemen-en-slaapmiddelen
66. Amfetaminen bij vermoeidheid zonder narcolepsie Ziektebeeld: Chronische vermoeidheid. Reden: Geen registratie, afhankelijkheidsrisico, onvoldoende bewijs; leefstijladviezes voorkeur. NHG-richtlijn: “Chronische vermoeidheidssyndroom” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/chronische-vermoeidheidssyndroom
67. Erytromycine bij gastro-oesofageale refluxziekte (GERD) Ziektebeeld: Gastro-oesofageale refluxziekte. Reden: Geen registratie, beperkt bewijs, resistentierisico; PPI’s of leefstijladviezen voorkeur. NHG-richtlijn: “Maagklachten” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/maagklachten
68. Clomipramine bij paniekstoornis in de eerste lijn Ziektebeeld: Paniekstoornis. Reden: Geen eerstelijnsindicatie, onvoldoende bewijs zonder specialist, bijwerkingen; SSRI’s of CGT voorkeur. NHG-richtlijn: “Angst” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/angst
69. Kaliumsupplementen bij hypertensie zonder hypokaliëmie Ziektebeeld: Hypertensie. Reden: Geen bewijs voor effectiviteit zonder hypokaliëmie, risico op hyperkaliëmie; leefstijlinterventies of antihypertensiva voorkeur. NHG-richtlijn: “Cardiovasculair risicomanagement” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/cardiovasculair-risicomanagement
70. Doxycycline bij ongecompliceerde acute diverticulitis Ziektebeeld: Acute diverticulitis. Reden: Geen eerstelijnsindicatie, onvoldoende bewijs bij ongecompliceerde gevallen; expectatief beleid voorkeur. NHG-richtlijn: “Diverticulitis” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/diverticulitis
71. Lorazepam bij acute rugpijn Ziektebeeld: Acute lage rugpijn. Reden: Geen registratie, afhankelijkheidsrisico, geen bewijs voor spierontspanning; paracetamol/NSAID’s voorkeur. NHG-richtlijn: “Lage-rugpijn” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/lage-rugpijn
72. Methotrexaat bij psoriasis in de eerste lijn Ziektebeeld: Psoriasis. Reden: Geen registratie voor eerstelijnszorg, specialistische indicatie, toxiciteitsrisico; lokale behandeling voorkeur. NHG-richtlijn: “Psoriasis” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/psoriasis
73. Fenobarbital bij slaapproblemen Ziektebeeld: Slaapproblemen (insomnie). Reden: Geen registratie, afhankelijkheidsrisico, bijwerkingen; niet-medicamenteuze behandeling voorkeur. NHG-richtlijn: “Slaapproblemen en slaapmiddelen” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/slaapproblemen-en-slaapmiddelen
74. Amlodipine bij Raynaud-fenomeen zonder hypertensie Ziektebeeld: Raynaud-fenomeen. Reden: Geen eerstelijnsindicatie, onvoldoende bewijs, bijwerkingen; niet-medicamenteuze maatregelen voorkeur. NHG-richtlijn: “Perifeer arterieel vaatlijden” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/perifeer-arterieel-vaatlijden
75. Cyclobenzaprine bij spierspasmen door lage rugpijn Ziektebeeld: Lage rugpijn met spierspasmen. Reden: Geen registratie in Nederland, onvoldoende bewijs, sedatie; paracetamol/NSAID’s voorkeur. NHG-richtlijn: “Lage-rugpijn” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/lage-rugpijn
76. Fluconazol bij vaginale candidiasis bij zwangeren zonder bevestigde diagnose Ziektebeeld: Vaginale candidiasis bij zwangeren. Reden: Geen eerstelijnsindicatie zonder diagnose, veiligheidszorgen bij zwangerschap; lokale antimycotica voorkeur. NHG-richtlijn: “Vaginale klachten” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/vaginale-klachten
77. Pregabaline bij fibromyalgie in de eerste lijn Ziek Irrigation: Fibromyalgie. Reden: Geen registratie voor eerstelijnszorg, onvoldoende bewijs, afhankelijkheidsrisico; niet-medicamenteuze behandeling voorkeur. NHG-richtlijn: “Pijn” – https://richtlijnen.nhg.org/behandelrichtlijnen/pijn
78. Lisinopril bij proteïnurie zonder hypertensie of diabetes Ziektebeeld: Proteïnurie. Reden: Geen bewijs zonder onderliggende aandoening, bijwerkingen; expectatief beleid voorkeur. NHG-richtlijn: “Chronische nierschade” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/chronische-nierschade
79. Colchicine bij acute jicht zonder diagnose Ziektebeeld: Acute jicht. Reden: Geen eerstelijnsgebruik zonder bevestigde diagnose, bijwerkingen (diarree); NSAID’s voorkeur. NHG-richtlijn: “Jicht” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/jicht
80. Sumatriptan bij clusterhoofdpijn in de eerste lijn Ziektebeeld: Clusterhoofdpijn. Reden: Specialistische indicatie, onvoldoende bewijs zonder diagnose, bijwerkingen; verwijzing voorkeur. NHG-richtlijn: “Hoofdpijn” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/hoofdpijn
81. Progesteron bij dreigende miskraam zonder bewezen tekort Ziektebeeld: Dreigende miskraam. Reden: Geen bewijs voor effectiviteit zonder tekort, bijwerkingen; expectatief beleid voorkeur. NHG-richtlijn: “Zwangerschap” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/zwangerschap
82. Valproïnezuur bij migraineprofylaxe bij vrouwen in vruchtbare leeftijd Ziektebeeld: Migraine. Reden: Geen eerstelijnsindicatie, teratogene risico’s, onvoldoende bewijs; propranolol voorkeur. NHG-richtlijn: “Hoofdpijn” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/hoofdpijn
83. Minocycline bij acne bij zwangeren Ziektebeeld: Acne bij zwangeren. Reden: Geen registratie bij zwangerschap, teratogene risico’s; lokale behandeling voorkeur. NHG-richtlijn: “Acne” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/acne
84. Bupropion bij gewichtsverlies zonder depressie Ziektebeeld: Obesitas. Reden: Geen registratie voor gewichtsverlies alleen, bijwerkingen (insomnie); leefstijlinterventies voorkeur. NHG-richtlijn: “Obesitas” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/obesitas
85. Hydroxyzine bij jeuk zonder allergische oorzaak Ziektebeeld: Chronische jeuk. Reden: Geen bewijs zonder allergie, sedatie; lokale behandeling of onderliggende oorzaak aanpakken voorkeur. NHG-richtlijn: “Jeuk” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/jeuk
86. Chlooramfenicol (oraal) bij conjunctivitis Ziektebeeld: Conjunctivitis. Reden: Geen registratie voor oraal gebruik, risico op aplastische anemie; lokale behandeling voorkeur. NHG-richtlijn: “Het rode oog” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/het-rode-oog
87. Fenylefrine bij rhinitis zonder decongestieve noodzaak Ziektebeeld: Rhinitis. Reden: Geen bewijs voor langdurig gebruik, risico op rebound-effect; zoutoplossing voorkeur. NHG-richtlijn: “Allergische en niet-allergische rhinitis” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/allergische-en-niet-allergische-rhinitis
88. Diazepam bij vertigo zonder angststoornis Ziektebeeld: Vertigo. Reden: Geen registratie, afhankelijkheidsrisico, onvoldoende bewijs; vestibulaire revalidatie voorkeur. NHG-richtlijn: “Duizeligheid” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/duizeligheid
89. Warfarine bij veneuze tromboseprofylaxe zonder indicatie Ziektebeeld: Veneuze tromboseprofylaxe. Reden: Geen bewijs zonder verhoogd risico, bloedingsrisico; leefstijladviezen voorkeur. NHG-richtlijn: “Diepveneuze trombose en longembolie” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/diepveneuze-trombose-en-longembolie
90. Alprazolam bij acute stressreactie Ziektebeeld: Acute stressreactie. Reden: Geen registratie, afhankelijkheidsrisico, onvoldoende bewijs; niet-medicamenteuze ondersteuning voorkeur. NHG-richtlijn: “Angst” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/angst
91. Ketamine bij depressie in de eerste lijn Ziektebeeld: Depressie. Reden: Geen registratie voor eerstelijnszorg, specialistische indicatie, bijwerkingen; SSRI’s voorkeur. NHG-richtlijn: “Depressie” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/depressie
92. Atorvastatine bij NAFLD zonder hyperlipidemie Ziektebeeld: Niet-alcoholische leververvetting (NAFLD). Reden: Geen bewijs zonder hyperlipidemie, bijwerkingen; leefstijlinterventies voorkeur. NHG-richtlijn: “Cardiovasculair risicomanagement” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/cardiovasculair-risicomanagement
93. Metronidazol bij rosacea zonder bacteriële infectie Ziektebeeld: Rosacea. Reden: Geen bewijs zonder infectie, resistentierisico; lokale behandeling voorkeur. NHG-richtlijn: “Rosacea” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/rosacea
94. Oxazepam bij spanningshoofdpijn Ziektebeeld: Spanningshoofdpijn. Reden: Geen registratie, afhankelijkheidsrisico, onvoldoende bewijs; paracetamol of niet-medicamenteuze behandeling voorkeur. NHG-richtlijn: “Hoofdpijn” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/hoofdpijn
95. Losartan bij chronische hoest zonder hypertensie Ziektebeeld: Chronische hoest. Reden: Geen bewijs zonder hypertensie, bijwerkingen; onderliggende oorzaak behandelen voorkeur. NHG-richtlijn: “Acute hoest” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/acute-hoest
96. Carvedilol bij angst zonder hartfalen of hypertensie Ziektebeeld: Angst. Reden: Geen registratie, onvoldoende bewijs, bijwerkingen (hypotensie); psychotherapie voorkeur. NHG-richtlijn: “Angst” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/angst
97. Zolpidem bij jetlag Ziektebeeld: Jetlag. Reden: Geen registratie, afhankelijkheidsrisico, onvoldoende bewijs; melatonine of niet-medicamenteuze aanpak voorkeur. NHG-richtlijn: “Slaapproblemen en slaapmiddelen” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/slaapproblemen-en-slaapmiddelen
98. Azathioprine bij atopisch eczeem in de eerste lijn Ziektebeeld: Atopisch eczeem. Reden: Geen registratie voor eerstelijnszorg, specialistische indicatie, toxiciteitsrisico; corticosteroïden voorkeur. NHG-richtlijn: “Eczeem” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/eczeem
99. Hydralazine bij hypertensie in de eerste lijn Ziektebeeld: Hypertensie. Reden: Geen eerstelijnsindicatie, bijwerkingen (lupus-achtig syndroom); thiaziden of ACE-remmers voorkeur. NHG-richtlijn: “Cardiovasculair risicomanagement” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/cardiovasculair-risicomanagement
100. Memantine bij milde cognitieve stoornissen zonder dementie Ziektebeeld: Milde cognitieve stoornissen. Reden: Geen bewijs zonder dementie, bijwerkingen; expectatief beleid voorkeur. NHG-richtlijn: “Dementie” – https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/dementie